De hele Nederlandse bestaande woningvoorraad energieneutraal in 2050. Wil die overheidsambitie werkelijkheid worden, dan betekent dat ‘meters maken’. Of vierkante meters, zoals bij Rc Panels in Lemelerveld. Vierkante meters kant-en-klare isolerende, traditioneel ogende gevels welteverstaan, die de isolatiewaarde van een bestaande buitengevel fors verbeteren. Maar behalve het uiterlijk zijn zowel het product als het productieproces verre van traditioneel. En daar heeft Robotize een belangrijke steentje aan bijgedragen.

Rc Panels maakt gevels, afgewerkt met sierpleister en/of steenstrips. De basis wordt gevormd door sandwichpanelen, die bestaan uit een kern van EPS (Expanded Polystyrene) met aan de binnenzijde van het paneel OSB-plaat voor montagedoeleinden. Is het sandwichpaneel gereed dan worden de openingen voor ramen en deuren uitgezaagd en wordt het paneel op de juiste maat gezaagd en gefreesd. 

STEENSTRIP APPLICATIE MACHINE

Om de productiesnelheid drastisch te verhogen hebben Robotize en Rc Panels in nauwe samenwerking een Steenstrip Applicatie Machine - SAM – ontwikkeld. SAM verlijmt de steenstrips met een minerale mortel die meteen als afwerkvoeg fungeert. De mortel wordt aangebracht door een of twee lijmrobots die langs een portaal bewegen. De machine is ontworpen voor panelen van maximaal 4 x 12,5 m die op kettingtransporteurs door de machine bewegen.

DRIE DELTAROBOTS

Nadat de mortel is aangebracht loopt het paneel onder het volgende portaal door. Hieraan zijn drie deltarobots bevestigd. Het aantal deltarobots, vertelt Robotize-projectleider Martijn Paf, is een kwestie van bereik en de door Rc Panels gewenste takt. De drie deltarobots kunnen gezamenlijk 120 steenstrips per minuut neerleggen. “Als je een dergelijke snelheid wil, zit je al met een beperkte keuze en kom je al snel bij een deltarobot uit”, aldus Paf. Daniël Schotpoort, ontwerpleider Product en Productiemiddelen bij Rc Panels vult aan: “Die snelheid was voor ons een absolute voorwaarde en toen hadden we het geluk dat er net een ‘deltapicker’ met de benodigde reikwijdte voorbij kwam.” Bij het leggen drukt de robot, die uitgerust is met een verend element in de grijper, de steenstrip in de mortel. Het is de bedoeling dat hierbij rondom het stripje een kleine braam ontstaat. Dan is namelijk ook zeker dat de steenstrip voldoende diep in de mortel is gedrukt. Uiteindelijk ligt een strip voor meer dan 90 procent in de lijm.

CASSETTES

De deltarobots pakken de steenstrips vervolgens van lopende banden. De lopende banden worden gevoed met steenstrips vanuit een cassettesysteem – speciaal-machinebouw pur sang. Dit systeem is volgens de Robotize-projectleider een cruciaal onderdeel van de machine: ”Elke cassette kan een andere kleur strip of een ander formaat bevatten. Het is hele specifieke buffer. Je plaatst cassettes met de juiste kleur en formaat steenstrips voor het paneel dat eraan komt. Als een cassette leeg is kan je die alweer vullen voor het volgende paneel. Dat is de kracht van het concept en daarmee haal je ook die hoge snelheden.” In totaal bestaat het buffersysteem uit 36 cassettes. Die hoeveelheid is geen overbodige luxe. Operator Gerrit-Jan Snippe, die zelf 30 jaar ervaring als metselaar op zak heeft: “Je kunt een paneel van 3 bij 6, 18 m2, in halfsteensverband in 15 minuten en 4 seconden doen. En dan gaan er 72 stenen op 1 m2. Reken maar uit hoeveel stenen dat zijn. Met de hand kon je als je het goed doet ongeveer 6 m2 per dag plakken. ‘Hij’ doet dus drie keer zo veel in een kwartier.”

VISIONSYSTEEM

De cassettes worden handmatig gevuld. Belangrijk voordeel hierbij is dat een pak steenstrips al door de handen van de operators is gegaan voor het in een cassette beland. Zij zien ook als eerste mogelijke breuk en eventueel andere beschadigingen of maat- en vormafwijkingen. Robotize heeft de machine bovendien uitgevoerd met een visionsysteem met zes camera’s. De functie van de camera’s is tweeërlei. Het camerasysteem controleert de steenstrips nogmaals op afmetingen, breuk of andere afwijkingen. Maar met het visionsysteem wordt ook van elk stripje afzonderlijk bepaald wat het exacte middelpunt is en hoe de strip ligt. De machine legt de steenstrips vervolgens op xyz-coördinaten, die van tevoren in XML aan de besturing zijn doorgegeven. Is SAM klaar met een element dan moet het eerst 24 uur drogen. Hierna volgen de nabewerkingen zoals het plaatsen van de raam- en deurkozijnen en het bevestigen van het railsysteem waarmee het element tegen de bestaande gevel bevestigd. En dan zijn de panelen klaar voor transport.

‘DIJK VAN EEN MACHINE’

Op dit moment worden in Lemelerveld dagelijks pakweg 20 complete elementen geproduceerd. In de komende vijf jaar gaat dit aantal flink stijgen. Het uiteindelijke doel is 5000 woningen op jaarbasis isoleren en dat betekent dat je praat over ongeveer 25.000 elementen per jaar. De SAM speelt in die ambitie een centrale rol. Maar Rc Panels wil meer. Lemelerveld moet een ‘factory-to-copy’ worden, een modelfabriek die de basis vormt om ‘nul-op-de-meter’ niet alleen in Nederland versneld mogelijk te maken maar ook elders in Europa en zelfs daarbuiten. De belangstelling is er maar de automatiseringsgraad moet daarvoor nog verder omhoog. Ook hier wil Robotize aan bijdragen. Dat is geen gelopen race, maar met SAM is wel een visitiekaartje afgegeven. Schotpoort kan niet anders dan dat beamen: “Er staat een dijk van een machine.”